جوشش ( Boiling)


 

مترجم: محمود کريمي شروداني
منبع اختصاصي فارسي: راسخون



 
جوشش فرآيندي است که در آن با استفاده از گرما يک مايع به بخار تبديل مي شود در طي اين تغيير دماي مايع، دماي ثابتي است که اين دما نقطه ي جوش ناميده مي شود. در نقطه ي جوش، اتم ها و مولکول هاي مايع انرژي کافي براي تبديل مايع به بخار پيدا مي کنند. اين مولکول ها و اتم ها هم درون مايع قرار دارند و هم در سطح آن، بنابراين جوشش (يا جوش) يک تبخير سريع است.
نقاط جوش مايعات بسيار متنوع هستند به طور مثال در فشار معمولي جوي، اکسيژن مايع در دماي 4/ 297 - فارنهايت (معادل 183- درجه سانتي گراد)، اتر در دماي 1/ 94 فارنهايت (معادل 5/ 34 درجه سانتي گراد)، آب در دماي 212 فارنهايت (معادل 100 درجه سانتي گراد)، و جيوه در دماي 4/ 674 فارنهايت (معادل 9/ 356 درجه ي سانتي گراد) به جوش مي آيند. به علت اين تنوع نقاط جوش مي توان بوسيله ي فرآيندي که تقطير جزء به جز نام دارد، دو يا چند مايع را از هم جداسازي کرد.
فشار بر نقاط جوش تأثير دارد. افزايش فشار تشکيل بخار را کند مي کند، بنابراين براي دست يابي به جوش لازم است که گرماي بيشتري به مايع بدهيم. کاهش فشار که مثلاً مي تواند در افزايش ارتفاع از سطح دريا رخ دهد، نقطه ي جوش را کاهش مي دهد. به طور مثال به ازاي هر 1000 فوت افزايش ارتفاع از سطح دريا 8/ 1 فارنهايت از دماي نقطه ي جوش آب کاسته مي شود (حدود 1 درجه سانتي گراد به ازاي هر 300 متر). جدولي که در ادامه مي آيد نشان دهنده ي نقطه ي جوش تقريبي آب خالص در ارتفاع هاي متفاوت از سطح دريا مي باشد.
به ترتيب مکان، ارتفاع از سطح دريا، نقطه ي جوش:
درياي لوط (بحر ميت): 1312 - فوت، 400 - متر، 215 فارنهايت، 7/ 101 درجه سانتي گراد سطح درياي آزاد؛ صفر فوت، صفر متر، 212 فارنهايت، 0/ 100 درجه سانتي گراد.
شيکاگو (ايلي نويز)؛ 580 فوت، 177 متر، 211 فارنهايت، 4/ 99 درجه سانتي گراد.
دنور (کلرآدو)؛ 5280 فوت، 1609 متر، 202 فارنهايت؛ 4/ 94 درجه سانتي گراد پيکس پيک ( کلرآدو شرقي)؛ 14110 فوت، 4301 متر، 187 فارنهايت، 1/ 86 درجه سانتي گراد کوه مک کين لي؛ 20320 فوت، 6194 متر، 176 فارنهايت، 0/ 80 درجه سانتي گراد. کوه اورست؛ 29028 فوت، 8848 متر، 157 فارنهايت، 4/ 69 درجه سانتي گراد. حل کردن يک جامد در يک مايع نقطه ي جوش مايع را بالا مي برد. به طور کلي هر چه ميزان مايع حل شونده افزايش پيدا کند. نقطه ي جوش هم افزايش مي يابد، اما اين افزايش به ندرت از يک يا دو درجه فراتر مي رود.
منبع
Howstuffworks.com
ترجمه هايي براي شاخه اصطلاح شناسي علمي